Na dobry początek pan mgr inż. Łukasz Adamowski w wykładzie z pokazami pt.: „Promieniotwórczość, promieniowanie jonizujące” obalił parę mitów na temat powszechnego przekonania o szkodliwości promieniowania. W dalszym ciągu prowadzący zapoznał nas z reakcjami rozszczepienia jąder atomowych, a także dokładnie opowiedział o budowie i działaniu reaktora atomowego. Wreszcie nastąpił wyczekiwany moment wycieczki - wejście do reaktora MARIA. Podzieleni na dwie grupy, pod czujnym okiem pana prof. dr hab. Ludwika Dobrzyńskiego oraz pana mgr inż. Łukasza Adamowskiego, „pokonując” bramki zabezpieczające, weszliśmy do wnętrza reaktora.
Rdzeń reaktora, kanały paliwowe i inne elementy związane z rdzeniem reaktora są umieszczone w basenie pod znaczącą warstwą wody zapewniającej osłonę przed promieniowaniem oraz umożliwiającej chłodzenie tych elementów rdzenia, które nie posiadają specjalnych obiegów chłodzenia (np. elementy paliwowe).
Charakterystyczną cechą reaktora MARIA jest stożkowa konstrukcja rdzenia reaktora. W matrycy bloków berylowych o wysokości 110 cm znajdują się kanały paliwowe zawierające zestawy z paliwem jądrowym. Berylowa matryca rdzenia reaktora jest otoczona reflektorem wykonanym z bloków grafitowych zamkniętych w koszulce aluminiowej. Paliwem jądrowym reaktora MARIA były sześciorurowe lub pięciorurowe (MR-6 lub MR-5) zestawy paliwowe zawierające uran wzbogacony do 80% w izotop U-235. Od 1999 roku reaktor wykorzystuje zestawy paliwowe zawierające uran wzbogacony do 36% w izotop U-235. Spowolnienie neutronów w reaktorze MARIA odbywa się głównie w wodzie, która zajmując około 20% objętości rdzenia uczestniczy w 70% w spowalnianiu neutronów. Pozostałe 30% procesów spowolnienia zachodzi w blokach berylowych. Górną osłoną rdzenia reaktora jest warstwa wody w basenie reaktora o grubości 7 metrów. Woda w basenie reaktora również jest osłoną przed promieniowaniem gamma emitowanym przez rurociągi chłodzenia elementów paliwowych, rurociągi pętli i innych urządzeń umieszczonych w rdzeniu reaktora. Poziomą osłonę tworzy grafitowy blok reflektora, warstwa wody basenu reaktora oraz przede wszystkim ściany z ciężkiego betonu o grubości 220 cm. Osłony reaktora umożliwiają pracę personelu reaktora oraz eksperymentatorów w hali przy pracy obiektu na parametrach nominalnych. Badawczy reaktor jądrowy MARIA jest obecnie jedynym w Polsce działającym reaktorem jądrowym. Jego moc wynosi 30 MW. Został zaprojektowany przez polskich specjalistów. Budowę rozpoczęto w czerwcu 1970 r., a uruchomiono w grudniu 1974. Reaktor był eksploatowany do połowy 1985 roku, kiedy to został poddany gruntownej modernizacji. Ponownie uruchomiony w grudniu 1992 roku i od 1993 roku, po przejściu przez procedurę rozruchu energetycznego, podjął normalną eksploatację. Reaktor MARIA jest reaktorem doświadczalno-produkcyjnym i jest obecnie jednym z najlepszych reaktorów w Europie. Jednym z głównych zadań reaktora jest wytwarzanie izotopów promieniotwórczych, wykorzystywanych w medycynie. MARIA jest jednym z siedmiu reaktorów na świecie, w których produkuje się tego typu izotopy. Wg wstępnych technicznych analiz może być eksploatowany do 2020 roku. Inne cele, do których jest przeznaczony, to: - badania materiałowe i technologiczne - neutronowe domieszkowania materiałów półprzewodnikowych, - neutronowa modyfikacja materiałów, - badania fizyczne i neutronograficzne, - szkolenia w zakresie fizyki i techniki reaktorowej.
Po wydostaniu się z budynku reaktora (ponownym przejściu przez bramki), przeszliśmy na wykład z pokazami pt. „Promieniowanie elektromagnetyczne ” prowadzony przez panią mgr Ewa Droste. W takcie wykładu przypomnieliśmy sobie wiadomości o źródłach i cechach fal elektromagnetycznych oraz obejrzeliśmy zademonstrowane zjawiska falowe i kwantowe.
Na koniec tego ”fizycznego dnia” – obiad w Barze 56 na terenie Centrum i powrót do Węgrowa. Ten piątek 13-go z całą pewnością nie był pechowy.

FOTOGALERIA